Chùa Thập Tháp Là Một Di Tích Kiến Trúc Nghệ Thuật Thời Nguyễn, Thuộc Thôn Vạn Thuận, Xã Nhơn Thành, Huyện An Nhơn, Do Thiền Sư Nguyên Thiều Sáng Lập Vào Năm 1665. Chùa Ở Vị Trí Sát Mặt Thành Phía Bắc Kinh Đô Đồ Bàn Cũ Và Thành Hoàng Đế Sau Này, Trên Một Ngọn Đồi Cây Cối Rậm Rạp, Chu Vi Gần 1km2, Trước Mặt Là Ngọn Thiên Bút Sơn Hay Còn Gọi Là Núi Mò O. Về Mặt Phong Thủy Mà Xét Đoán, Khi Chọn Hướng Để Xây Dựng, Thiền Sư Nguyên Thiều Có Lẽ Đã Lấy Núi Này Làm Bức Bình Phong Che Chắn Cho Mặt Chính Của Chùa. Sau Lưng Được Bọc Bởi Chi Lưu Của Sông Côn Chạy Dọc Theo Sườn Đồi. Phía Bắc Là Con Sông Quai Vạc, Xưa Gọi Là Bàn Khê, Uốn Lượn Chạy Về Phía Đông, Đối Diện Với Chùa Được Thiết Kế Hồ Sen Rộng Chừng 500m2, Bờ Xây Bằng Đá Ong. Đến 1680, Chùa Chính Thức Mới Được Xây Dựng Bề Thế, Với Tên Gọi Lúc Bấy Giờ Là Di-Đà-Tự. Chất Liệu Xây Chùa Tương Truyền Dùng Gạch Của 10 Ngọn Tháp Đổ Của Người Chăm Nằm ở Phía Sau Đồi Long Bích. Hiện Nay Quanh Chùa Còn Thấy Dấu Vết Các Nền Tháp, Và Rải Rác Còn Có Một Số Mảnh Đá Trang Trí. Phía Sau Chùa Hiện Còn Có 4 Giếng Vuông Xây Bằng Đá Ong. Kiến Trúc Chùa Thập Tháp Di Đà Theo Hình Chữ Khẩu, Được Chia Thành 4 Khu Vực: Chánh Điện, Phương Trượng, Tây Đường Và Đông Đường. Các Khu Này Nối Liền Với Nhau Bằng Một Khoảng Sân Bên Trong, Còn Gọi Là Sân Thiên Tỉnh (Giếng Trời) Có Tác Dụng Điều Chỉnh Ánh Sáng Cho 4 Khu Kiến Trúc Trên. Trong 4 Khu Kiến Trúc, Chánh Điện Là Khu Được Kiến Trúc Bề Thế Nhất, Gồm 5 Gian Bằng Gỗ, Bên Trong Là Bộ Khung Có 4 Hàng Cột Cái, 4 Hàng Cột Quân, 8 Cột Con Và 16 Cột Hiên. Bộ Sườn Kết Cấu Theo Kiểu Kẻ Chuyền, ở Đầu Đỡ Thượng Lương Là Trụ Lỏng (Chày Cối) Thô, Trang Trí Họa Tiết Hoa Sen, Xếp Sách… Những Đoạn Trích Cấu Tạo Kiểu Giá Chiêng, Hai Đầu Chạm Hoa Cuộn; ở Những Điểm Như Đầu Kèo, Vật Kê Đều Được Chạm Hình Rồng Cách Điệu, Nét Trơn Uốn Lượn Trang Nhã Trong Lòng Chánh Điện Được Bài Trí Các Khám Thờ; Khám Chính Chiều Cao 5m, Bên Trên Được Chạm Lưỡng Long Tranh Châu, Hai Bên Trang Trí Kiểu Long Phụng Cách Điệu Mây Là, Giữa Đề Chữ Phúc, Phía Dưới Khám Là Đề Tài Bút Sách, Tất Cả Đều Được Sơn Son Thếp Vàng. Hai Khám Thờ Trái Và Phải Của Khám Chính, Cũng Được Bố Cục Như Vậy, Mô Típ Chạm Khắc Cầu Kỳ Hơn Được Chạm Lộng Hai Lớp, Hình Rồng Cuộn Xoáy Phức Tạp, Mang Dáng Dấp Của Mỹ Thuật Thời Lê. Ngoài Ra Còn Có 3 Khám Thờ Khác Nhưng Bố Cục 3 Khám Này Khá Đơn Giản Không Có Gì Đặc Biệt. Mặt Trước Hành Lang Là Bộ Cửa Bàn Pha, Được Ghép Liền Với Nhau Tất Cả 14 Cánh, Trên Tạo Song Tiện, Dưới Lấp Kín Chữ Phúc Và Hoa Văn Kỹ Hà. Bên Trên Ngưỡng Là Dải Ô Sen Chạy Theo Rui Cửa Chạm Bài Lệ Của Tổ Sư Đạo Nguyên Có Tất Cả 24 Chữ, Các Đầu Kèo Đưa Ra Đoạn Này Trang Trí Nhẹ Nhàng Bằng Những Hoa Văn Hình Rồng, Nét Thanh Thoát Uyển Chuyển. Bên Ngoài Hai Đầu Hồi Xây Gạch, Hệ Thống Cửa Cấu Tạo Đơn Giản. Chánh Điện Lợp Ngói Âm Dương, Mái Thẳng, Các Góc Không Cong, Bờ Nóc Chạy Thẳng, Nay Được Tạo Hình Lưỡng Long Tranh Châu. Kế Tiếp Sau Chánh Điện Là Khu Phương Trượng, Được Kiến Trúc Theo Kiểu Nam Trung Quốc, Được Cải Tạo Và Nâng Cấp Vào Năm 1973, Mái Ngói Âm Dương, Bên Trong Kết Cấu Bộ Sườn Gỗ Và Dạng Khám Thờ Được Lắp Ráp, Chạm Trổ Khá Đẹp. Khu Vực Tây Đường Và Đông Đường Cũng Được Kiến Trúc Giống Như Phương Trượng. Ngoài 4 Khu Vực Trên Phía Tây Còn Có Một Nhà Chánh Thờ Cửu Thiên Huyền Nữ, Quan Công, Thập Điện…. Hình Thái Kiến Trúc Chùa Thập Tháp Hiện Nay Là Kết Quả Của Nhiều Lần Trùng Tu, Gần Đây Nhất Là Vào Năm 1997, Chùa Được Nâng Cao Lên So Với Mặt Bằng Cũ 0,60m Nhưng Khuôn Viên Kiến Trúc Vẫn Giữ Được Nguyên Như Cũ. Tuy Được Kết Hợp Hòa Quyện Giữa Cái Cũ Và Cái Mới, Nhìn Chung Hệ Thống Liên Kết Của Chùa Thập Tháp Vẫn Tuân Thủ Theo Nguyên Tắc Truyền Thống Của Kiến Trúc Việt Nam - Hoàn Toàn Dùng Mộng, Không Dùng Đinh Hoặc Lạt Buộc. Ngoài Giá Trị Về Kiến Trúc, ở Đây Còn Có Nhiều Tác Phẩm Điêu Khắc, Hiện Vật Có Giá Trị Về Nhiều Mặt Còn Được Lưu Giữ Cho Đến Ngày Hôm Nay. Mặc Dù Kiến Trúc Mới Được Làm Lại Gần Đây, Nhưng Những Gì Còn Lại ở Nơi Đây, Đã Đưa Thập Tháp Lên Hàng Đầu Trong Các Ngôi Chùa Có Kiến Trúc, Điêu Khắc Đẹp Nhất ở vùng Bình Định.

28/8/10

Nghi Thức Trừ Phục Thế Nhân


Chủ lễ xướng:
Tang chủ tựu vị phần hương giai quỳ
Xướng:
Hồng nhựt tây trầm hữu phục đông
Minh lai ám khứ cổ kim đồng
Thượng ngôn nguyệt tận hà tăng tận
Duy hữu nhân không pháp bất không
Tang chủ dâng hương, khởi lễ ba lạy
Tán:
Kim thời thi thiết đoạn trừ nghi
Khải thỉnh hương linh phó giáng tri
Văn thử kinh thinh siêu tục lụy
Tùng tư sanh tử các phân kỳ
Tiến linh duyên bồ tát ma ha tát (3l)
Cúng linh bình thường xong
Chủ lễ tay bưng chén sái (tưởng niệm án dạ hồng)
Tang chủ giai quỳ
Pháp ngữ:
Bình trung cam lồ như lai trí
Yếu khứ trần lao bất tịnh thân
Ngã kim phất thử chưởng trung tồn
Phổ sái pháp duyên thường thanh tịnh
Kim thời việt nam …………
Thiết lễ trừ phục chi nghi duy nguyện hương linh chứng tri trừ phục. Tam niên tuần năm, ngũ phục tu trừ, nguyện kỳ dương thái âm siêu tu trượng từ bi bí điển, quang khai phương tiện, giải miễn oanh triền vong giả tốc chứng ư vô sanh tam chủ khương ninh vô hữu lậu.
Tay mở nắp chén sái, kiết ấn, lấy hoa nhúng vào & quay hướng tang chủ đang quỳ, rải cam lồ trên khăn tang.
Tiếp nói:
Sắc thanh thanh chi thủy đản tận trần ai
Án cúc cúc chi hoa, năng trừ trần cấu
(Tiếp lấy các khăn tang, dùng kéo cắt từng miếng nhỏ, rồi đốt khăn còn lại. Trong lúc đang cắt nói tiếp đoạn văn)
Đoạn dĩ đoạn trừ dĩ trừ nhất thiết trừ chi
Nhất thời khai giải đoạn khai giải tang chế môn
Phù chuyển ấn pháp luân, âm dương ly cách biệt
Thủy hỏa đạo trường tồn, giai nội trừ hàng phục
U hiển các siêu an (Dứt đẩu)
Xướng khởi thân: Hiến trà, lễ nhị bái
Đồng tụng chú: Ngàn xỉ lâm kim tra, ngô kim quỳ nhữ giai kim tra chung bất vị, nhữ kiết kim tra. Án cường trung cường, kiết trung kiết, ba la hội lý hữu thù lợi nhất thiết oan gia, ly ngã thân ma ha bát nhã ba la mật.
Chủ lễ xướng: Hiến trà lễ ba lạy
Tán:
Thủy thanh nguyệt ảnh hiện tự nhiên
Tảo tận trần ai mãn thế duyên
Thủy nguyệt quan âm minh cảnh chiếu
Danh như bổn tánh đoạn tiền khiên
Nam mô siêu lạc độ bồ tát (3l)
Phục nguyện cho hương linh
Phục nguyện :
Ca dương phật sự, diễn phúng nghi duyên, trừ phục dĩ hoàn
Trai chủ kiền thành bái tất, nguyện sanh hay bồ đề đồng thanh
Nam Mô A Di Đà Phật

Vịnh Cúng linh
-Mẹ về âm cảnh hồn phảng phất
Con sống dương gian dạ ngậm ngùi
Hiếu đạo chưa tròn con nguyện đáp
Mất còn thêm tuổi phận làm con
-Ân sâu đành dốc trả
Nghĩa cả phải mong đền
Trước linh đài lễ bái
Lòng đau đến nào quên
-Lá rụng chiều thu nhớ mẹ già
Nhìn lên di ảnh dạ thiết tha
Mẹ ơi! Giờ này mẹ ở phương nào
Mẹ có nhớ chăng với cháu con
-Nhà hoa nay vắng vẻ, linh tọa giờ thê lương, Anh em (cháu con)về hương khói, thấy hình ảnh càng thương.
-Nhắm mắt nằm yên mấy bữa nay
Xuôi tay từ giã thế gian này
Từ đường bái biệt hàng tiên tổ
Lễ phật lên đường chính hôm nay
- Phụ tử tình thâm chung hữu biệt
Phu thê nghĩa trọng dĩ phân ly
Đán ước bách niên cư trường tại
Nhứt đán vô thượng vạn sự không

Tán:
-Bành tổ thọ niên trường
Kim tại hà phương
Nhan hồi bất hạnh thiếu niên vong
Tự cổ tam Hoàng tinh ngũ đế
Nan miễn vô thường.
-Tứ đại giang tâm nguyệt, tam thân cảnh diện hoa, huề lai chơn đích tử, trường dạ bạch ngưu sa (giống bài dương tử giang tâm thủy)

1 nhận xét: