Tác Bạch

Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật.

Kính bạch trên Chư Tôn Hòa Thượng, Chư Thượng Tọa, Đại Đức Tăng.
Kính thưa Quý Phật tử gần xa.

Hôm nay duyên lành hội đủ, nhân ngày húy kỵ của hòa thượng, trước sự hoan hỷ và chứng minh của Chư Phật mười phương, chư Lịch Đại Tổ Sư và hiện tiền Chư Tôn Đức Trưởng Lão Hòa Thượng, Chư Thượng Tọa Đại Đức Tăng Ni cùng Quý Phật tử, con là Tỳ Kheo ...., đã được bổn sư của chúng con là....., suy cử con kế thế trụ trì của ngôi chùa này.
Được đón nhận trọng trách này, con cảm thấy mình rất vinh hạnh, nhưng trong lòng không khỏi lo lắng, bởi thiển nghĩ rằng bản thân con tài hèn phước mỏng, mà trách nhiệm và cương vị của vị trụ trì thì quá lớn lao.
Tuy nhiên, với truyền thống “Truyền đăng tục diệm”, “Kế vãng khai lai”, “Trụ Pháp Vương Gia, Trì Như Lai Tạng” và với tâm nguyện “Hoằng pháp là nhiệm vụ, lợi sanh là lẽ sống”, nên từ hôm nay chúng con cùng với hàng Phật tử tại gia ở địa phương này là những người gìn giữ gia tài Pháp bảo của Như Lai, nguyện sẽ hành trì giáo Pháp của Như Lai và nỗ lực làm cho gia bảo Già Lam luôn được cửu trụ mãi trên thế gian này.
Như Chư Tổ Đức đã dạy: “Phật pháp xương minh do Tăng già hoằng hóa, Thiền môn hưng thịnh nhờ đàn việt phát tâm”, chúng tôi cũng xin tán thán công đức và đồng thời tha thiết kêu gọi quý Phật tử gần xa, có duyên sinh hoạt với chùa trong nhiều năm qua, xin quý vị tiếp tục phát tâm hộ trì Tam Bảo để ngôi Tam Bảo này luôn là một nơi để trở về, nương tựa tu tập trên lộ trình hướng đến giác ngộ và giải thoát.
Chúng con kính chúc quý Chư Tôn Tăng Ni pháp thể khinh an, tuệ đăng thường chiếu và mọi Phật sự đều được viên thành.

Kính chúc quý Phật tử vô lượng an khang và sở cầu như ý nguyện.

Nam Mô Chứng Minh Sư Bồ Tát Ma Ha Tát tác đại chứng minh.

Viết về ba

Viết về Ba, tôi có nhiều dòng cảm xúc để nói lên sự hy sinh cao cả của người. Ba luôn luôn quan tâm chăm sóc cho gia đình mà quên đi bản thân mình. Ba lấy niềm vui của những người thân làm niềm vui của  mình.
Nhà nghèo không đủ chi phí sinh hoạt. Hằng ngày, ba tìm mọi cách  kiếm tiền  lo cho gia đình. Ba lặn lội lên tận núi cao để đốt than, gánh củi ...với những công việc ba làm  dù có cực khổ, mệt nhọc nhưng ba vẫn vui, miễn là có tiền  chi phí sinh hoạt hằng ngày cho gia đình. Nhớ có lần ba leo núi, về tới nhà ba mệt, nằm thiêm thiếp đi. Lúc đó má lo lắng vô cùng, sợ có chuyện không may xảy đến ba. Nhưng cũng may nhờ Phật  gia hộ nên ba cũng tai qua nạn khỏi.
 Vài tháng sau, Ba lại chuyển làm công việc mới. Ba tiếp tục đi làm. Ba liên lạc những người làm nghề biển và họ đã gọi ba đi cùng. Thế là ba được nhận công việc mới  và đi làm.
Gia đình nghèo nhưng ba luôn quyết tâm cho anh chị em chúng con ăn học đến nơi đến chốn. Ba không muốn con của ba nghỉ học, dù khó khăn gian nan nhưng ba vẫn ráng hy sinh để chúng con có được tương lai tốt đẹp.
 Trong những lúc khó khăn như vậy má sợ nhà mình không đủ chi phí cho các con ăn học, nên chị 2 và chị 3 đã nghỉ học . Lúc đó ba đang làm ở ngoài biển khơi nhưng ba vẫn lo lắng cho các con ở nhà. Công việc của ba làm mọi tháng chỉ vỏn vẹn 2 triệu đến 3 triệu . Có lúc ba đi làm về không có tiền, làm biển có lúc được lúc không, vậy mà ba vẫn luôn nói với má hãy cố gắng để cho các con ăn học cho có tương lai. Ba nghĩ rất xâu xa, luôn nghĩ tương lai cho các con. Ngày mà chị 2 và chị 3 nghỉ học chắc ba buồn lắm, do hoàn cảnh nhà nghèo nên biết làm sao!
Ba đi làm xa, mỗi năm về nhà chỉ có 2 -3 lần, mỗi lần ba về cả nhà cảm thấy ấm áp và hạnh phúc lắm. Nhớ lúc đó ba về có mua kẹo cho các con, chị em chúng con chia kẹo mỗi người 5 cái kẹo và còn dư đem cho những đứa nhỏ hàng xóm. Ở xóm mình ai cũng như ai, nhà nào nhà nấy cũng nghèo, mỗi khi có người đi xa về cho kẹo là tụi con nít mừng như được của quý. Thôn xóm nghèo nhưng sống tình cảm lắm, hễ ai đi đâu xa khi về đều có quà cho tụi con nít.
Nhớ lại ngày thời tiết báo bão mà ba vẫn đi theo tàu ra biển. Đêm đó người ta điện thoại về nhà báo tin "ba gặp tai nạn do gió mạnh làm tàu nghiêng" . Lúc đó, cả nhà im lặng như chết cứng người, má là người biểu hiện thương ba nhất, má đã khóc và khóc rất nhiều, lúc đó chúng con cũng chỉ biết khóc theo chứ đâu biết giúp được gì. Suốt đêm cả nhà không ngủ, bồn chồn chờ tin  ba. Sáng hôm sau, người chủ tàu điện báo tin lại ba đã an toàn. Ôi! cả nhà vui mừng biết dường nào, có lẽ nhờ phật gia hộ mà ba đã vượt qua cơn hoạn nạn này.
Năm tháng trôi qua, ba đã làm nghề biển cũng hơn 15 năm. Dẫu biết rằng, làm nghề này là công việc không lương thiện cho lắm bởi sẽ sát sanh đi rất nhiều tôm, cá, mực...nhưng vì hoàn cảnh cuộc sống nên ba phải làm. Nhờ ba đi làm mà mới nuôi đủ cả gia đình.
Vào năm 2007, ba đã đổi nghề biển, ba quyết định vào sài gòn để làm. Công việc của ba là quản lý sân bóng nhân tạo, với tháng lương ít ỏi, mỗi tháng ba gửi về nhà 4 triệu để chi tiêu sinh hoat và nuôi chúng con ăn học.
Và cuối cùng tâm nguyện của ba cũng gần hoàn thành. Hiện tại, chị 2 và chị 3, Tuấn cũng lập gia đình và Tuấn  đang cùng làm chỗ ba, Khương cũng mới xong tốt nghiệp đại học, Cương đang học đại học quy nhơn.
Chúng con muốn ba trở về quê hương để cùng chung hưởng tuổi già với má nhưng ba không chịu, ba muốn làm để  kiếm tiền nuôi Cương đang học đại học. Ba nói " khi nào Cương học ra trường rồi ba mới về quê".
Ba thật là, không nghĩ gì về bản thân mình, dù ở tuổi 60, ba vẫn cố gắng làm việc để nuôi chúng con cho đến ngày thành đạt. Ba thật là vĩ đại, mãi mãi là ba của chúng  con.
Thầm mong, tam bảo gia hộ cho ba được sức khỏe dồi dào,vạn sự như ý nguyện.

Đáp Từ Buổi Lễ Trai Tăng

Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật

Kính bạch Chư Tôn Thiền Đức Tăng Ni
Kính thưa toàn thể quý vị trong Hiếu Quyến
Hôm nay là ngày Chung Thất trai tuần of HL ... toàn thể quý vị trong Hiếu Quyến đã đoàn kết chung lòng cùng nhau cung thỉnh Chư Tôn Thiền Đức về tại đây , nương nhờ vào ánh sáng giáo pháp of Chư Phật để siêu độ cho HL . 
Đây đúng là Hiếu Đạo of người con Phật. và cũng là đạo lý :uống nước nhớ nguồn , ăn trái nhớ người trồng cây of bản sắc văn hóa Dân Tộc Việt Nam .
Thầy xin thay lời chư tăng ni tán thán hiếu tâm hiếu hạnh và hiếu đạo of toàn thể quý vị trong thân quyến.
Thông qua lời tác bạch of quý vị đã nói lên công ơn sanh thành dưỡng dục cao dày of cha mẹ, thật đúng vậy , khi nói đến công ơn sanh thành dưỡng dục of cha mẹ thì biết bao nhiêu văn nhân thi sỹ đã dùng những lời hay ý đẹp để ca ngợi tán dương công đức of cha mẹ . tuy nhiên chúng ta là những người con phật , chúng ta không những ca ngợi tán dương công đức of cha mẹ bằng ngôn từ mà chúng ta phải làm thế nào để hướng cha mẹ đến một cuộc sống an lạc và giải thoát trong cuộc sống hiện tại và những kiếp tương lai nữa .
Trong kinh đức phật dạy , người con hiếu muốn báo đáp công ơn sanh thành dưỡng dục of cha mẹ , thì khi cha mẹ còn sống người con hiếu phải cố gắng tạo mọi diều kiện cho cha mẹ gần gủi với chánh pháp . khuyến khích cha mẹ tu thân hành thiện làm lành lánh dữ . về vật chất , phải cung cấp cơm ăn áo mặc thuốc thang và những phương tiện sống khi cha mẹ tuổi già sức yếu ,bệnh hoạn ốm đau . về khía cạnh tinh thần phải luôn luôn tối viếng sáng thăm chăm lo săn sóc và quan tâm đến sức khỏe of cha mẹ . tạo cho không khí gia đình hạnh phúc ,anh chị em con cháu luôn luôn đoàn kết trên thuận dưới hòa trong ấm ngoài êm và nhất là nuôi dạy hướng dẩn con cháu có một nền tảng đạo đức tâm linh và trí thức trong xã hội . để cha mẹ luôn được vui lòng khi còn sống . cũng như an tâm ra đi một cách thảnh thơi khi cha mẹ qua đời.
Trong kinh đức phật dạy , tiền lộ mang mang vị tri hà vãng . có nghĩa rằng : đường trước mịt mờ biết đi về đâu . khi từ giả cuộc đời này thân trung ấm of hl sẽ đứng trước một con đường nhiều ngã nhiều lối , nếu không có phước đức và trí tuệ soi chiếu thì hl sẽ không biết được con đường nào để tiến bước . con đường nào sẽ đưa hl vào những cảnh giới an lạc giải thoát of nhân thiên và chư phật. con đường nào sẽ đưa hl vào những cảnh giới khổ đau và đói khát lầm than .
Do đó khi từ giả cuộc đời này hl rất mong chờ sự trợ lực cầu nguyện và giúp đỡ của những người thân làm pháp sự cầu nguyện và tu tạo mọi công đức như ăn chay niệm Phật tụng kinh bái sám phóng sanh bố thí cúng dường và tu tạo mọi công đức với khả năng của mình có thể làm được để hồi hướng tăng thêm phước đức cho HL. Một khi phước đức được tăng trưởng thì tội nghiệp nếu có sẻ đươc tiêu trừ, như khi mặt trời chiếu sáng thì tất cả bóng tối của màn đem sẽ bị đẩy lùi.***

1 chúng ta thấy rằng một ngôi nhà kia có thể bị bóng tối che phủ cả trăm năm , nhưng khi chúng ta đốt lên một ngọn đèn thì ánh sáng of một ngọn đèn đó cũng có thể xóa tan đi một ít bóng tối trong ngôi nhà , nếu chúng ta đốt lên rất nhiều ngọn đèn thì ánh sáng of tất cả những ngọn đèn đó có thể xóa tan đi tất cả bóng tối trong ngôi nhà ,
ở đây cũng vậy một người cầu nguyện và hồi hướng là một ngọn đèn soi sáng được đốt lên . nhiều người cầu nguyện và hồi hướng là nhiều ngọn đèn soi sáng được đốt lên có năng lực chuyển hóa được tâm thức,chuyển mê khai ngộ và nhờ đó mà HL có khả năng nhận biết con đường an lạc giải thoát để thác sanh vào cảnh giới của chư Phật,cảnh giới tây phương cực lạc của Đức Phật A Di Đà.)

2Ở đây cũng vậy khi HL tăng trưởng được phước đức và công đức thì HL sẽ chuyển hóa được tâm thức,chuyển mê khai ngộ và nhờ đó mà HL có khả năng nhận biết con đường an lạc giải thoát để thác sanh vào cảnh giới của chư Phật,cảnh giới tây phương 
cực lạc của Đức Phật A Di Đà)

***Với lí do đó hôm nay quý vị đả nương nhờ vào ánh sáng của Phật tổ để siêu độ cho HL. Đến giờ phút này lại còn thiết lễ trai tăng cúng dường,trên nhờ thần lực gia hộ của chư Phật,thần lực của chánh Pháp và sự chú nguyện của chư Tăng để hồi hướng và soi sáng cho HL,chắc chắn HL sẽ nương nhờ vào công đức pháp sự này mà sớm nhẹ nhàng siêu thoát.
Thầy xin thay lời chư Tôn Thiền Đức Tăng Ni một lần nữa tán thán công đức của toàn thể quý vị trong thân quyến và xin thọ nhận sự cúng dường này cầu nguyện chư Phật phóng quang tiếp độ cho Hl...sớm chuyển hóa được tâm thức để liểu sanh thoát tử .Đồng thời cầu nguyện cho toàn thể quý Phật tử trong hiếu quyến luôn luôn đoàn kết trên thuận dưới hòa chị ngã em nâng tương thân tương ái lẫn nhau và nhất là cố gắng Phật hóa gia đình bằng cách thực hành theo chánh Pháp mà tu tập tự thân cũng như nuôi dạy con cháu biết làm lành lánh dử thương người thương vật.Cố gắng nuôi dạy con cháu học hành đến nơi đến chốn và hướng dẫn con cháu biết được đạo đức nhân văn của dân tộc để trở thành những người công dân tốt trong Xã hội.Và như thế cũng là một cách báo hiếu cha mẹ vậy.
Cầu chúc toàn thể quý vị luôn sống an lành hạnh phúc trong giáo pháp của Phật tổ.
Nam Mô công Đức Lâm Bồ Tát Ma Ha Tát

16 Bài học từ cuộc đời Đức Phật

1. Tình yêu có thể hàn gắn mọi vết thương

“Hận thù diệt hận thù, là điều không thể có. Tình yêu diệt hận thù, là định luật ngàn thu”.

2. Bạn biết nói điều hay không có nghĩa bạn là người tốt

“Không thể khen một người là có trí tuệ nếu như người ấy chỉ biết nói và nói. Nhưng nếu ở người đó xuất hiện trạng thái bình an, lòng nhân ái và sự không sợ hãi thì đấy chính là người có trí tuệ thực sự”.

“Một con chó khôn không có nghĩa là nó chỉ biết sủa to. Cũng vậy, người tốt không có nghĩa là người chỉ biết nói những lời hay ý đẹp”.

3. Bí quyết để có sức khỏe tốt là sống trọn vẹn trong hiện tại

“Quá khứ thôi truy tầm; tương lai ngừng ước vọng; tập trung vào hiện tại".

“Bí quyết của một đời sống vui khỏe là không nuối tiếc về quá khứ, dừng lo lắng về tương lai, hãy thông minh mà sống hết mình cho giây phút hiện tại”.

4. Nói lên sự thật bằng tình thương

“Lời nói phá tan những sai lầm và hàn gắn mọi nỗi đau khi được xuất phát từ sự thật và tình thương. Sức mạnh của lời nói ấy có thể khiến cho cả thế giới của chúng ta thay đổi".

5. Không ai có thể đi hộ đường cho nhau

“Không ai có thể cứu mình ngoài bản thân mình. Không một ai có thể làm thay. Chúng ta phải tự bước trên con đường của chính mình”.

6. Hãy tử tế và chân thành…

“Dịu dàng với người trẻ, cảm thông với người già, động viên người có chí hướng, bao dung với người mắc sai lầm. Bởi lẽ, đến một lúc nào đó trong cuộc đời, bạn cũng sẽ rơi vào tình cảnh tương tự”.

“Nhân ái với tất cả, người giàu cũng như người nghèo. Bởi vì họ, dù ít dù nhiều, đều đang chịu đựng sự đau khổ”.

"Hãy dạy chân lý Tam bảo này cho tất cả chúng sinh: luôn gìn giữ chánh tâm, chánh ngữ và cả đời tinh tấn làm điều thiện sẽ nuôi dưỡng tâm từ bi trong mỗi chúng ta".

7. Đừng vội tin bất kì điều gì chỉ bởi vì người khác khuyên bạn phải tin

“Chớ vội tin một điều mà chỉ vừa mới được biết;

Chớ vội tin một điều chỉ vì được nghe nói hay đồn đại bởi nhiều người;

Chớ vội tin một điều chỉ vì nó được viết trong các kinh sách;

Chớ vội tin một điều chỉ vì nó được đảm bảo bởi danh tiếng của các bậc tiền bối;

Chớ vội tin một điều chỉ vì nó thuộc về truyền thống, bởi vì “truyền thống” đã bị “tam sao thất bản” qua nhiều thế hệ.”.

Mà sau khi nghe, suy ngẫm và kinh nghiệm thấy rằng điều đó là đúng, không những thế còn lợi lạc cho nhiều người thì hãy hoàn toàn tin tưởng và sống hết mình cho lẽ ấy”.

8. Gieo hành động, gặt số phận

Tất cả những gì chúng ta có ngày hôm nay là kết quả tích tập của vô số những suy nghĩ: Số phận được xây dựng trên nền tảng tư duy của chúng ta. Nếu một người hành xử với một tư tưởng đầy tội lỗi, thì đau khổ sẽ theo người đó như chiếc bánh xe lăn theo từng bước chân của con thú kéo. Cũng vậy, nếu một người hành xử với một tâm ý thiện lành, thì hạnh phúc cũng sẽ cùng họ như hình với bóng.

9. Giải phóng mình khỏi nỗi sợ hãi

“Bí quyết sống thọ tuyệt hảo nhất chính là không sợ hãi. Không lo sợ điều gì sẽ xảy ra, không cần phụ thuộc vào bất kì ai. Khi bạn từ chối mọi sự ràng buộc, khi ấy, bạn hoàn toàn tự do".

13. Chân lý luôn hiển lộ

“Trên đời có 3 thứ có thể bị che mờ nhưng không bao giờ tắt, đó là: Mặt trăng, mặt trời và Chân lý”.

10. Hoặc là biết tận dụng suy nghĩ, hoặc là bị nó điều khiển

"Muốn có một cuộc sống hạnh phúc, mang lại niềm vui đích thực cho gia đình, mang lại bình an cho tất thảy mọi người thì ta phải biết dùng tâm trí một cách thiện xảo. Nếu một người biết khéo léo tận dụng tâm trí, người đó sẽ tìm thấy con đường dẫn đến giác ngộ, trí tuệ và lòng bi mẫn sẽ xuất hiện một cách tự nhiên mà không phải mong cầu".

"Chính tâm trí người đó chứ không ai khác, sẽ dẫn dụ người đó đến con đường tội lỗi".

11. Nghi ngờ gây chia rẽ, tin tưởng xây hòa hợp

“Một trong những thứ đáng sợ nhất trên đời này là sự nghi ngờ. Sự nghi ngờ gây chia rẽ mối hòa hợp giữa mọi người. Nó như một liều thuốc độc, như một thanh kiếm sắc, hay như một cái gai nhức nhối làm hư hoại tình bằng hữu, phá tan những mối quan hệ đầm ấm”.

12. Biết người mới chỉ là khôn ngoan, hiểu mình mới là trí tuệ

“Chiến thắng bản thân mình thì còn đáng quý hơn chiến thắng cả ngàn trận đấu. Chiến thắng ấy sẽ thuộc về bạn, sẽ không bao giờ bị các thiên thần hay các tinh linh xấu ác chiếm mất, cũng không bao giờ bị ánh sáng của thiên đàng hay bóng đêm của địa ngục làm lu mờ".

13. Hãy để sự ganh tị nhường chỗ cho lòng ngưỡng mộ

“Chớ nên ganh tị với những phẩm chất tốt đẹp của người khác, mà hơn thế nên học tập và làm theo họ”.

14. Tìm sự bình an bên trong tâm bạn

“Chẳng phải tìm nơi đâu xa xôi, sự bình an đã có sẵn ở bên trong mỗi người".

15. Từ bỏ những bám chấp

“Muốn sống một cuộc đời không toan tính vụ lợi, hãy xem như mình đang ở trên đỉnh cao của sự giàu có".

16. Yêu, sống và buông xả…

Sau tất cả, điều quan trọng hơn là : Ta đã yêu nhiều đến mức nào? Sống trọn vẹn ra sao? Và, Buông xả- đã đủ sâu sắc chưa?

Phận Làm Con

Thiết nghĩ, Thân tứ đại này có được là do hai đấng sanh thành tạo nên. Cha mẹ, người đã sinh ra chúng ta. Ơn sinh thành dưỡng dục ấy cao vời vợi, phận làm con cái phải làm như thế nào mới báo đáp cho vừa công sức của cha và mẹ? Nhân mùa Vu Lan về, người viết xin chia sẻ đề tài Phận Làm Con nhằm giúp người Phật tử hiểu đúng  về bổn phận đối với Cha mẹ.

Theo đạo Phật, bổn phận làm con cái không những phụng dưỡng Cha mẹ bằng những của  cải vật chất  ở thế gian mà còn giúp cho Cha mẹ có được lòng tin chân chánh,  đem lại hạnh phúc trong đời sống hiện tại cũng như  trong tương lai. Bởi vậy phận làm con cần phải nhớ rằng:

Công ơn Cha mẹ là rất to lớn. Ơn hiếu dưỡng của hai đấng sanh thành không những được trình bày qua  lời thắm thiết nghĩa tình trong các câu ca dao tục ngữ dân gian mà còn ảnh hưởng sâu sắc trong giáo lý nhà Phật.

Đức Phật đã khẳng định công ơn Cha mẹ rất cụ thể trong kinh Tăng Chi I “Có hai hạng người, này các Tỳ Kheo, Ta nói không thể trả ơn được. Thế nào là hai. Là Mẹ và Cha. Nếu một bên vai cõng cha, một bên vai cõng mẹ, làm vậy cho đến trăm tuổi, nếu đấm bóp, thoa nước tắm rửa, thoa gội, và dầu tại đấy có vãi tiểu tiện, đại tiện như thế, này các Tỳ Kheo cũng chưa làm đủ hay trả ơn đủ mẹ và cha. Vì cớ sao ? Vì rằng, này các Tỳ Kheo, cha mẹ đã làm nhiều cho con cái, nuôi nấng, nuôi dưỡng con khôn lớn, giới thiệu con vào đời”. Và trong kinh Tâm Địa Quán cũng dạy rằng “Ơn Cha lành tựa như núi Thái, đức Mẹ hiền sâu tựa biển Đông”. Vì thế, con cái phải biết những thành quả mà có được hôm nay đều nhờ sự tận tâm chăm sóc, chỉ dạy của Cha mẹ. Cho nên, con cái muốn báo đáp muôn đời cũng không thể đền đáp hết những công ơn sâu dày đó.
Cha mẹ đã làm những gì cho con cái? Người xưa có câu: “Thiên kinh vạn quyển, hiếu nghĩa vi tiên”. Dù chúng ta tu Đạo nào có học hay không học, hiếu vẫn là gốc, là trên hết, là tất cả. Là con người thì phải lo tròn đạo hiếu, phải nhớ ân nghĩa và đền trả những ân nghĩa ấy. Bởi vì, Chúng ta từ lúc sinh ra cho tới lúc trưởng thành nên danh phận trong xã hội, nếu không có Cha mẹ nuôi dưỡng, lo lắng, chuẩn bị cho cuộc đời của chúng ta, thì làm sao có được ngày hôm nay, làm sao có thể thành tựu được những gì quý báu trong đời. Trong kinh Báo Ân Cha Mẹ, Phật đã chỉ dạy cho ngài A Nan, nói về những việc mà Cha mẹ đã làm cho con cái như : Ơn giữ gìn mang thai,, ơn sinh sản khổ cực, ơn sinh rồi quên lo, ơn nuốt đắng nhổ ngọt, ơn nhường khô nằm ướt, ơn bú mớm nuôi nấng, ơn tắm rửa chăm sóc, ơn xa cách thương nhớ, ơn vì con làm ác, ơn thương mến trọn đời .Thật vậy, những gì Cha mẹ đã làm cho con cái thì quá nhiều không thể dùng ngôn từ diễn đạt cho trọn vẹn  ý nghĩa.

Bổn phận người làm con phải làm gì để báo hiếu Cha mẹ? Nói đến Cha mẹ là  phải nói đến sự hy sinh cho các con cả cuộc đời và cả tinh thần lẫn thể xác. Chính vì tình thương và lòng hy sinh cao cả như  thế, phận làm con cần phải hiểu rõ tình thương và sự hy sinh cao cả của Cha mẹ; hiểu để đền ơn đáp nghĩa với đấng sinh thành dưỡng dục ta nên người. Trong  Kinh Giáo thọ Thi-ca-la-việt, Đức Thế Tôn đã dạy cho thanh niên Siṅgāla về năm trách nhiệm của con cái đối với đấng sanh thành như : Phụng dưỡng cha mẹ (Bhavana.) Làm việc thay thế cho cha mẹ (Kicca kavana). Gīn giữ gia phong tốt đẹp (Kūlavam sathapana.). Bảo vệ tài sản thừa tự (Dāyai jāpati pajjana).Tạo phước hồi hướng khi cha mẹ đã quá vãng (Dakkinānuppadana). Đó là năm nghĩa vụ thiêng liêng cao cả mà con cái nên thực hành để báo hiếu cho cha mẹ.
 Bổn phận của người con phải sống giữ giới chân chánh theo tinh thần Phật dạy và hướng dẫn cha mẹ thực hành theo. Để làm được việc đó, người con có thể đóng vai trò gương mẫu và tiên phong trước cha mẹ mình.

Thầm mong, nhân mùa Vu Lan Báo Hiếu về những người con  phải biết bổn phận của mình mà mang lại niềm vui cho hai đấng sinh thành.

CÔNG ĐỨC TẠO TƯỢNG PHẬT .

Căn cứ vào kinh Phật Thuyết Đại Thừa Công Đức Tạo Tượng (Đại chính tân tu đại tạng kinh, tập 16, tr. 790a), thì tượng Phật đã có ngay từ thời Phật còn tại thế. Nguyên khởi là do vua Ưu Đà Diên, trị vì nước Câu Diệm Di là người đầu tiên dùng gỗ thơm chiên đàn tạo ra hình tượng đức Phật Thích Ca Mâu Ni.

Kinh văn nguyên tác rất dài, ở đây, chúng tôi chỉ xin được tóm lược nội dung qua một vài ý chính như sau: “Sau gần 49 năm thuyết pháp độ sanh, trong mùa an cư cuối cùng, Đức Phật liền nghĩ đến thánh mẫu Ma Da, nên Ngài tạm xa rời nhơn gian để lên cung trời Đao Lợi thuyết pháp cho thánh mẫu và chư Thiên nghe. Trong thời gian nầy, vua Ưu Đà Diên, ngày đêm hằng trăn trở thao thức nhớ nghĩ đến Phật. Vì ông là một Phật tử rất thuần thành và luôn sùng kính Tam Bảo. Do tấm lòng nhớ nhung tha thiết đó, là động cơ chính yếu thúc đẩy ông phải gấp rút tạo hình tượng Phật. Đó là một việc làm nhằm mục đích thể hiện lòng khao khát kính ngưỡng của ông đối với Đức Phật. Đồng thời, ông cũng muốn lưu lại  hình bóng của Đức Thế Tôn trong những lúc Ngài không có mặt ở nhân gian.

Sau khi nghĩ thế, nhà vua liền ra lệnh triệu tập các điêu khắc gia nổi tiếng trong nước để điêu khắc tạo hình tượng Phật để chiêm bái. Nhưng, lệnh truyền ra, mà không có ai dám đảm nhận trọng trách nầy. Vì họ nghĩ rằng, thân Phật tướng hảo quang minh, oai nghiêm cao quý, hình dung của Ngài siêu trần tuyệt thế, làm sao có thể tạc tượng chuyển tải được những đức tướng giống hệt Ngài được. Thật là một việc làm vô cùng khó khăn, nếu không khéo sẽ trở thành đắc trọng tội với Đức Phật. Do nghĩ thế, mà không một người thợ điêu khắc nào dám nhận lãnh.

Lúc bấy giờ, có một vị Trời tên là Tỳ Thủ Yết Ma, biết được việc đó, liền biến hóa ra một người thợ mộc. Vị thợ mộc nầy, liền đến trước mặt nhà vua tâu rằng: “Muôn tâu Đại vương, tôi là một thợ mộc khéo tay nghề, xin hết lòng vì nhà vua mà tạo tượng Phật. Việc làm của tôi, quyết không để cho nhà vua thất vọng. Vậy, cúi xin Đại vương chớ tìm người khác hãy để cho tôi đảm nhận trọng trách nầy”.

Nghe qua, nhà vua chấp thuận và ra lệnh phải thi hành ngay. Với bàn tay tuyệt xảo của vị trời nầy, chỉ trong vòng thời gian một ngày, thì tượng Phật đã được hoàn tất. Hình tượng Phật điêu khắc tuyệt đẹp, nhà vua rất ưng ý hài lòng. Nhà vua chiêm ngưỡng trầm trồ khen ngợi, phát hỷ tâm thanh tịnh, liền chứng Nhu thuận nhẫn. (Nhu thuận nhẫn nghĩa là tâm nhu, trí thuận; theo Vô Lượng Thọ Kinh, thì nhu thuận là một trong 3 pháp nhẫn : Âm hưởng nhẫn, nhu thuận nhẫn, và Vô sinh pháp nhẫn). Ngay sau khi chứng được Nhu thuận nhẫn, nhà vua vô cùng hoan hỷ mừng rỡ, bao nhiêu phiền muộn đều tiêu tan hết.

Về công đức tạo tượng, cũng theo kinh văn nói trên, Đức Phật dạy rằng: “bất cứ ai dùng những vật liệu như: tơ sợi thêu thùa tượng Phật hoặc dùng đồng, chì, kẽm, vàng, bạc hay các loại gỗ thơm chiên đàn v.v… tô đắp tạc tượng, khiến mọi người chiêm ngưỡng lễ bái, thì đều được phước báo vô lượng vô biên. Người đó sẽ được hình tướng đoan trang và sẽ tiêu trừ  được những tội cực trọng”.

Qua đó, cho chúng ta thấy rằng, người tạo nên tượng Phật hoặc người góp tịnh tài hỷ cúng vào công việc tạo tượng nầy, thì cả hai đều được phước đức rất lớn lao. Vì người Phật tử góp phần vào việc duy trì Tam Bảo để làm lợi lạc cho nhơn sinh. Nhờ đó, mà Phật pháp mãi được lưu truyền rộng rãi và cũng nhờ đó mà mọi người mới nghĩ nhớ đến ân đức cao sâu rộng rãi bao la của Đức Phật. Có tưởng niệm như thế, người Phật tử mới thiết tha nỗ lực hành trì và quyết lòng noi theo tấm gương hạnh nguyện từ bi vị tha cao cả của Đức Phật mà gắng công tu hành để chóng được giác ngộ giải thoát.

Tóm lại, nhờ vua Ưu Đà Diên mà hôm nay, chúng ta mới có được những tượng Phật để tôn thờ. Dù điêu khắc hay tô đắp tạc tạo với bất cứ hình thức vật liệu nào, tất cả cũng nhằm một mục đích chung là mang lại một sắc thái thẩm mỹ để phát khởi tín tâm của những người hâm mộ sùng bái ở nơi Đức Phật. Thế nên, các nhà điêu khắc tạo tượng cũng phải có một năng lực chuyên môn và một cảm quan sâu sắc, mới có thể thực hiện hoàn mỹ công việc nầy. Đó là một phước đức rất lớn lao mà không phải ai cũng có thể tạo nên được.

Hoa Sen Trắng (nguồn: quangminh.org.au)

Phỏng Vấn Đức ĐatLaiLaMa thứ 14.

Hỏi: Ngài tự nhìn ngài ra sao?

Đáp: Tôi luôn luôn tự xem mình như một nhà sư Phật Giáo đơn giản. Tôi cảm thấy như thế mới là tôi thật. Tôi cảm thấy rằng Đạt Lai Lạt Ma với cương vị nhà cầm quyền thế gian là một định chế nhân tạo. Khi nào người ta còn chấp nhận Đạt Lai Lạt Ma, họ sẽ chấp nhận tôi. Nhưng, là một vị sư là một điều thuộc về tôi. Không ai có thể thay đổi điều đó. Tận sâu thâm tâm, tôi luôn luôn tự xem mình là một nhà sư, ngay cả trong các giấc mơ của tôi. Thế nên, một cách tự nhiên, tôi tự cảm thấy mình nhiều phần là người của tôn giáo hơn. Ngay cả trong đời thường của tôi, tôi có thể nói rằng tôi để 80% thời gian của mình cho các sinh họat tâm linh và 20% cho Tây Tạng. Đời sống tâm linh hay tôn giáo là điều mà tôi biết và có quan tâm lớn. Tôi có tự tin trong đó, và do vậy tôi muốn tu học nhiều hơn. Còn về chính trị, tôi không có được sự giáo dục hiện đại nào, ngọai trừ chút ít kinh nghiệm. Đó là một trách nhiệm lớn đối với người không được trang bị kỹ càng. Đây không phải công việc thiện nguyện, nhưng là điều mà tôi cảm thấy tôi phải theo đuổi vì dân tộc Tây Tạng đã đặt hy vọng và niềm tin vào tôi 

Hỏi: Ngài sẽ là vị Đạt Lai Lạt Ma cuối cùng?

Đáp: Vấn đề định chế Đạt Lai Lạt Ma còn duy trì hay không là tùy thuộc hòan tòan vào ước muốn của dân Tây Tạng. Họ sẽ quyết định. Tôi đã nói rõ như thế từ năm 1969. Ngay cả hồi năm 1963, sau bốn năm sống lưu vong, chúng tôi đã soạn bản dự thảo Hiến Pháp cho một nước Tây Tạng tương lai dựa vào chế độ dân chủ. Bản Hiến Pháp nói rõ rằng quyền lực của Đức Đạt Lai Lạt Ma có thể bị gỡ bỏ bởi tỉ lệ phiếu hai phần ba các thành viên Quốc Hội. Vào giây phút hiện nay thì định chế Đạt Lai Lạt Ma hữu dụng cho văn hóa và dân tộc Tây Tạng. Do vậy, nếu tôi chết ngay vào hôm nay, tôi nghĩ dân Tây Tạng sẽ chọn một vị Đạt Lai Lạt Ma khác. Trong tương lai, nếu định chế Đạt Lai Lạt Ma không còn liên hệ hay hữu dụng, và tình thế hiện nay thay đổi, thì định chế Đạt Lai Lạt Ma sẽ không còn nữa. Bản thân tôi, tôi cảm thấy định chế Đạt Lai Lạt Ma đã phục vụ được mục đích. Gần đây hơn, kể từ năm 2001, chúng tôi hiện có một Thủ Tướng chính phủ được bầu lên một cách dân chủ, vị này [chúng tôi gọi] là Kalon Tripa. Vị Kalon Tripa điều hành các việc hằng ngày chính phủ chúng tôi và chỉ huy cơ chế chính trị của chúng tôi. Nửa đùa nửa thật, tôi ưa nói rằng tôi bây giờ đã nửa phần về hưu rồi.

Hỏi: Ngài có nghĩ rằng ngài có thể trở về lại Tây Tạng?

Đáp: Có chứ, tôi vẫn lạc quan rằng tôi sẽ có thể về lại Tây Tạng. Trung Quốc đang trong tiến trình biến đổi. Nếu quý vị so sánh Trung Quốc hôm nay với hồi mười hay hai mươi năm trứơc, đã có thay đổi rất lớn lao. Trung Quốc không còn bị cô lập nữa. Bây giờ là một phần của cộng đồng thế giới rồi. Sự tương thuộc tòan cầu, đặc biệt là về mặt kinh tế và môi trừơng làm cho các nứơc không thể cô lập mãi được. Thêm nữa, tôi không đòi hỏi ly khai ra khỏi Trung Quốc. Tôi gắn bó với phương pháp trung dung rằng Tây Tạng vẫn nằm trong Cộng Hòa Nhân Dân Trung Quốc trong khi được hưởng mức độ cao về tự trị. Tôi tin chắc rằng như thế sẽ có lợi chung cho cả người Tây Tạng lẫn người Trung Hoa. Chúng tôi người Tây Tạng sẽ có thể phát triển Tây Tạng với trợ giúp của Trung Quốc, trong khi cùng lúc gìn giữ nền văn hóa độc đáo của chúng tôi, kể cả kho tàng tâm linh, và môi trừơng mong manh của chúng tôi. Bằng cách giải quyết thân thiện như thế về vấn đề Tây Tạng, Trung Quốc sẽ có thể đóng góp cho chính sự ổn định và thống nhất của Trung Quốc.

Hỏi: Trung Quốc mới đây nói rằng vị Đạt Lai Lạt Ma kế tiếp sẽ sinh tại Tây Tạng và được họ lựa chọn. Ngài có gì để nói về điều này?

Đáp: Nếu tình hình hiện nay về Tây Tạng không đổi, tôi sẽ tái sinh ngoài Tây Tạng, ngoài quyền kiểm soát của chính phủ Trung Quốc. Điều này hợp lý. Mục tiêu chính của một sự tái sinh là để tiếp tục công việc còn dở dang của kiếp trứơc. Do vậy, nếu tình hình Tây Tạng vẫn chưa giải quyết, điều hợp lý là tôi sẽ tái sinh lưu vong để tiếp tục công việc đang làm. Dĩ nhiên, Trung Quốc sẽ vẫn chọn ra vị Đạt Lai Lạt Ma riêng của họ, và người Tây Tạng chúng tôi sẽ chọn vị riêng của chúng tôi theo truyền thống. Thế là, sẽ tương tự như tình hình hiện nay của Đức Ban Thiền Lạt Ma. Có một vị Ban Thiền Lạt Ma do Trung Quốc bổ nhiệm và có vị Ban Thiền Lạt Ma do tôi chọn. Một vị được phô trương cho mục đích của người chủ, và vị kia là Ban Thiền Lạt Ma được chấp thuận trong tim tất cả mọi người Tây Tạng

Hỏi: Các việc ngài quyết tâm làm là gì?

Đáp: Nói chung, tôi luôn luôn nói rằng tôi có ba cam kết trong đời. Thứ nhất, về mặt một con người, cam kết  đầu tiên của tôi là quảng bá các giá trị nhân bản như từ bi, tha thứ, khoan dung, sự hoan hỷ và sống tự chế. Tất cả con người đều như nhau. Chúng ta đều muốn hạnh phúc và không muốn đau khổ. Ngay cả những người không tin vào tôn giáo cũng công nhận sự quan trọng của các giá trị nhân bản trong việc làm cho đời sống của họ hạnh phúc hơn. Tôi vẫn giữ tâm nguyện nói về tầm quan trọng của các giá trị nhân bản này và chia sẻ chúng với bất kỳ ai tôi gặp. Thứ nhì, về mặt một người tu tập giáo pháp, quyết tâm thứ nhì của tôi là quảng bá sự hòa hợp tôn giáo và cảm thông giữa các truyền thống tôn giáo khác nhau. Bất kể các dị biệt triết lý, tất cả các tôn giáo lớn thế giới đều có tiềm lực để làm cho con người tốt đẹp hơn. Do vậy, điều quan trọng cho tất cả các truyền thống tôn giáo là tôn trọng lẫn nhau và công nhận giá trị của các truyền thống đáng tôn kính của nhau. Thứ ba, tôi là một người Tây Tạng và mang danh hiệu Đạt Lai Lạt Ma. Người Tây Tạng đặt niềm tin vào tôi. Do vậy, cam kết thứ ba của tôi làvấn đề Tây Tạng. Tôi có trách nhiệm làm người phát ngôn tự do cho dân Tây Tạng trong cuộc chiến đòi công lý của họ. Cam kết thứ ba này sẽ kết thúc khi nào có một giải pháp hai bên cùng có lợi đạt được giữa người Tây Tạng và Trung Quốc. Tuy nhiên, hai cam kết đầu của tôi thì tôi vẫn sẽ giữ gìn cho tới hơi thở cuối cùng.

Hỏi: Xin cho biết cảm xúc đầu tiên của ngài khi được công nhận là Đạt Lai Lạt Ma. Ngài đã nghĩ gì khi chuyện đó xảy tới cho ngài?

 Đáp: Tôi rất hạnh phúc. Tôi thích nhiều lắm chớ. Ngay cả trứơc khi tôi được công nhận, tôi thường nói với mẹ tôi rằng tôi sắp đi tới Lhasa. Tôi vẫn thường kiềng chân cỡi ngưỡng cửa sổ tại nhà chúng tôi, giả vờ như tôi đang cỡi ngựa tới Lhasa. Tôi lúc đó là một cậu bé, nhưng tôi nhớ như thế rõ ràng. Tôi có một mong muốn mạnh mẽ đi tới đó. Một chuyện khác mà tôi không nhắc tới trong cuốn tự truyện của tôi là sau khi tôi ra đời, một cặp chim quạ bay tới hót trên mái nhà chúng tôi. Chúng bay tới mỗi buổi sáng, ở lại một khoảng và rồi bay đi. Đây là một điểm quan tâm đặc biệt vì các sự kiện tương tự đã xảy ra vào lúc sinh ra đời của các vị Đạt Lai Lạt Ma đời thứ nhất, thứ bảy, thứ tám và thứ mười hai. Sau khi họ ra đời, một cặp chim quạ bay tới và ở lại. Trong trừơng hợp tôi, lúc đầu, không ai chú ý cả. Tuy nhiên, gần đây, có lẽ cách nay ba năm, tôi nói chuyện với mẹ tôi, và bà nhớ lại chuyện đó. Bà đã nhận thấy chúng tới vào buổi sáng; một chút rồi bay đi, và rồi sáng hôm sau nữa, lại tới. Còn chuyện này nữa, vào đêm sau khi Đức Đạt Lai Lạt Ma đời thứ nhất ra đời, bọn cướp đột nhập vào nhà gia đình ngài. Ba mẹ ngài bỏ chạy và để cậu bé sót lại. Hôm sau, khi họ về lại nhà, và ngạc nhiên về điều xảy ra cho con họ, họ thấy cậu bé sơ sinh ở góc nhà. Một con chim quạ đứng trứơc cậu bé, bảo vệ cậu. Sau đó, khi Đức Đạt Lai Lạt Ma trưởng thành và tiến bộ trong tu tập tâm linh, ngài đã tiếp cận trực tiếp trong thiền định với vị thần hộ pháp, Mahakala. Lúc đó, vị Mahakala nói với ngài, “Một người như ngài đang hộ trì chánh pháp Phật Pháp cần một vị bảo vệ như tôi. Ngay từ ngày mà ngài ra đời, tôi đã giúp ngài.” Do vậy chúng ta có thể thấy, tất nhiên có liên hệ giữa Mahakala, các con chim quạ,  và các Đạt Lai Lạt Ma.

Một chuyện khác xảy ra, mà mẹ tôi nhớ rất rõ ràng, là khi tôi mới tới Lhasa, tôi nói rằng răng của tôi nằm trong một cái hộp tại một ngôi nhà nào đó ở Norbulinka. Khi họ mở hộp ra, họ thấy một bộ răng giả nguyên là của Đức Đạt Lai Lạt Ma thứ 13. Tôi chỉ vào hộp, và nói rằng răng của tôi ở trong đó, nhưng bây giờ thì tôi không nhớ chuyện đó chút nào. Các ký ức mới trong thân này thì mạnh mẽ hơn. Quá khứ đã trở thành nhỏ hơn, mơ hồ hơn. Trừ phi tôi có một nỗ lực đặc biệt để nhớ lại một ký ức, còn thì tôi không nhớ gì.

Hỏi: Ngài có nhớ lúc ngài sinh ra đời, hay là lúc còn nằm trong bào thai?

Đáp: Vào lúc này, tôi không nhớ. Thêm nữa, tôi cũng không thể nhớ lại rằng vào lúc tôi còn là một cậu bé thì tôi có thể nhớ gì như thế không (lúc ra đời, lúc trong thai). Tuy nhiên, có lẽ có một dấu hiệu nhỏ bên ngoài. Trẻ em thường ra đời với đôi mắt nhắm lại. Tôi lại sinh ra đời với đôi mắt mở ra. Đó có thể là một vài chỉ dấu nhỏ về trạng thái tâm tịnh quang trong bào thai.

Hỏi: Trong khoảng các tuổi mười sáu và mười tám, sau khi ngài nắm quyền thế tục, ngài có thay đổi không?

Đáp: Vâng, tôi thay đổi… một chút xíu. Tôi trải qua nhiều hạnh phúc và đau đớn. Trong đó và từ việc trưởng thành, học thêm kinh nghiệm, từ các vấn đề sinh khởi và sự đau khổ, tôi đã thay đổi. Kết quả tối hậu là người đàn ông mà bạn thấy bây giờ đây (cười).

Hỏi: Chuyện ra sao khi ngài mới vào tuổi dậy thì? Nhiều người có một lúc khó khăn để tự xem mình như một người lớn. Điều đó có xảy ra với ngài?

Đáp: Không. Đời tôi nhiều phần trong một lệ thường. Hai lần mỗi ngày, tôi học. Mỗi lần, tôi học trong một giờ, và rồi tôi chơi phần thời gian còn lại (cười). Lúc đó vào tuổi 13, tôi bắt đầu học triết học, định nghĩa (definitions: có thể hiểu là ‘pháp nghĩa’), tranh luận. Chương trình học tăng thêm, và tôi cũng học thư pháp. Mọi chuyện đều trong một lệ thường, và tôi quen như thế. Đôi khi, có những ngày nghỉ. Những ngày đó rất thoải mái, hạnh phúc. Losang Samten, người anh kế tôi, thường ở trường, nhưng trong những lúc đó thì anh tới thăm. Mẹ tôi cũng thỉnh thoảng tới và mang bánh mì đặc biệt từ tỉnh nhà chúng tôi là Amdo. Rất dày và ngon. Chính mẹ làm bánh mì đó.

Hỏi: Có vị tiền nhiệm nào của ngài mà ngài có quan tâm đặc biệt, hay ngài có tương liên đặc biệt nào với vị tiền nhiệm nào?

Đáp: Đạt Lai Lạt Ma đời thứ 13. Vị này đã cải tiến nhiều về tiêu chuẩn học vấn trong các tu viện đại học. Vị này đã khích lệ lớn đối với các học giả thật sự. Ngài đã đưa tiêu chuẩn để những người không đủ phẩm chất bị ngăn cản không vào nổi các chức sắc tôn giáo, không cho thành một viện chủ và vân vân. Ngài rất nghiêm ngặt về mặt này. Ngài cũng đã cho thọ giới hàng chục ngàn vị sư. Đó là hai thành tựu tôn giáo lớn lao của ngài. Ngài đã không cho nhiều lễ quán đảnh, hay cho nhiều bài diễn thuyết. Thế này, đứng về mặt qúôc gia, ngài đã có tư tưởng lớn về nghệ thuật quản lý đất nứơc, đặc biệt về các quận huyện xa xôi hẻo lánh, về cách nên quản lý các nơi đó ra sao, và vân vân. Ngài quan tâm rất nhiều về cách quản lý chính phủ hiệu quả hơn. Ngài có quan tâm lớn về biên giới chúng ra và các thứ tương tự.

Hỏi: Trong đời ngài, những gì là các bài học cá nhân lớn nhất hay các thách thức nội tâm lớn nhất? Những chứng ngộ và kinh nghiệm nào đã ảnh hưởng nhiều nhất vào sự trưởng thành của ngài trong cương vị một cá nhân?

Đáp: Về kinh nghiệm tôn giáo, vài hiểu biết về Tánh Không (emptiness: không có tự ngã độc lập), vài cảm xúc, vài kinh nghiệm, và hầu hết là bồ đề tâm, lòng vị tha. Kinh nghiệm đó giúp nhiều lắm. Trong vài cách, bạn có thể nói rằng nó đã biến tôi thành một người mới, một người đàn ông mới. Tôi vẫn đang thăng tiến. Đang cố gắng. Nó cho bạn sức mạnh nội tâm, lòng can đảm, và dễ dàng chấp nhận hòan cảnh hơn. Đó là một trong những kinh nghiệm lớn. 

Hỏi: Khi ngài trở thành một người tị nạn, những gì đã giúp ngài đạt sức mạnh này? Đó có phải là vì mất đi một đất nước và vị trí của ngài, sự kiện rằng mọi người đang đau khổ quanh ngài? Ngài có được kêu gọi lãnh đạo dân tộc ngài trong một cách khác hơn cách ngài đã quen thuộc với?

Đáp: Là một người tị nạn là một hòan cảnh thực sự nguy hiểm, tuyệt vọng. Vào lúc đó, mọi người đối phó với thực tại. Đó không phải lúc để giả vờ rằng mọi chuyện đều tuyệt vời. Đó là chuyện đáng ngại. Bạn cảm thấy nối kết với thực tại. Vào thời bình, mọi chuyện trôi chảy êm xuôi. Ngay cả nếu có vấn đề, người ta giả vờ rằng các thứ đều tốt đẹp. Trong giai đoạn nguy hiểm, khi có biến đổi bi thảm, lúc đó không thể giả vờ rằng mọi chuyện đều tuyệt vời. Bạn phải chấp nhận rằng tệ hại là tệ hại. Khi tôi rời Norbulinka, có đầy nguy hiểm. Chúng tôi lúc đó đi ngang qua rất gần doanh trại quân Trung Quốc. Nó nằm ngay bên bờ kia của dòng sông, đồn kiểm soát của người Trung Quốc ở đó. Bạn thấy, chúng tôi đã có các thông tin khoảng hai hay ba tuần trứơc khi tôi rời đi, rằng người Trung Quốc đã sẵn sàng đầy đủ để tấn công chúng tôi. Chỉ còn là chuyện ngày và giờ thôi.

Hỏi: Còn về chuyện ngài là hóa thân của vị Bồ Tát Từ Bi Vô Lượng, Avalokiteshvara (Quan Thế Âm Bồ Tát). Bản thân ngài cảm thấy gì về điều này? Đó là điều mà ngài có một cái nhìn minh bạch ở cách này hay cách khác?

Đáp: Thật khó cho tôi để nói một cách khẳng định. Trừ phi tôi tiến hành trong một nỗ lực thiền định, thí dụ như nhìn ngược lại đời của mình, từng hơi thở một, còn thì tôi không có thể nói một cách chính xác. Chúng tôi tin rằng có bốn loại tái sinh. Một là loại bình thường, khi một chúng sinh không có thể tự quyết định được nơi người này tái sinh, mà chỉ là tái sinh tùy thuộc vào bản chất các việc làm quá khứ. Trường hợp đối nghịch, là của một vị Phật đã hòan toàn giác ngộ, vị này đơn giản hóa hiện làm một thân vật lý để giúp người khác. Trong trừơng hợp này, rõ ràng người này là Đức Phật. Trường hợp thứ ba là người, nhờ vào thành qủa tâm linh quá khứ, có thể chọn lựa, hay ít nhất có thể ảnh hưởng, tới nơi và hòan cảnh tái sinh. Trường hợp thứ tư là khi một người được ân sủng vượt quá khả năng bình thường của người này để thực hiện các chức năng hữu dụng, thí dụ như rao giảng tôn giáo. Đối với trường hợp tái sinh cuối này, lời nguyện của người đó trong  nhiều kiếp trứơc để ước muốn giúp người khác phải rất là mạnh mẽ. Họ đạt được sự gia trì [tăng ích] như thế. Cho dù vài người trông tôi có vẻ nhiều phần hơn những người khác, tôi không có thể nói xác quyết tôi thuộc trường hợp nào

Hỏi: Từ điểm nhìn vai trò thực tế mà ngài cư xử như  Quan Thế  Âm Bồ Tát, ngài cảm thấy ra sao về chuyện này? Chỉ có vài người được tôn kính, trong cách này hay cách khác, là bậc linh thánh. Vai trò này là một gánh nặng hay một niềm vui?

Đáp: Nó rất là hữu dụng. Nhờ vai trò này, tôi có thể làm lợi ích lớn cho người ta. Tôi thích, vì lý do đó. Tôi thấy thoải mái với vai đó. Thấy rõ rằng nó rất hữu ích cho dân chúng, và rằng tôi có quan hệ nghiệp lực để giữ vai trò này. Thêm nữa, cũng thấy rõ rằng có một quan hệ nghiệp lực với dân tộc Tây Tạng một cách đặc biệt. Bây giờ bạn thấy, bạn có thể xem rằng dứơi hoàn cảnh như thế, tôi rất là may mắn. Tuy nhiên, phía sau chữ may mắn, có những lý do và nguyên nhân thực tại. Có sức mạnh nghiệp lực của khả năng tôi để giữ vai trò này, cũng như sức mạnh lời nguyện của tôi làm như thế. Về điều này, có một lời nguyện trong tác phẩm Bồ Tát Hạnh của ngài Shantideva (Tịch Thiên) viết là, “Khi vẫn còn hư không, khi vẫn còn chúng sinh trong cõi luân hồi, tôi nguyện ở lại cõi này để cứu khổ cho chúng sinh.” Tôi có lời nguyện đó trong kiếp này, và tôi biết tôi đã có lời nguyện đó trong nhiều kiếp trứơc.

Hỏi: Với mục tiêu lớn lao như thế làm động cơ cho ngài, làm sao ngài đối phó với các hữu hạn cá nhân của ngài, những hạn chế của ngài như là một người?

Đáp: Một lần nữa, như đã viết trong sách của ngài Shantideva, “Nếu Đức Phật vô  lượng ân phước không có thể làm vui cho tất cả mọi chúng sinh, làm sao tôi có thể làm nổi?” Thế đấy, ngay cả một bậc đại giác ngộ, với năng lực và hiểu biết vô tận và với lời nguyện cứu tất cả chúng sinh ra biển khổ, cũng không thể xóa bỏ nghiệp lực cá nhân của từng chúng sinh.

Hỏi: Có phải đây là điều giữ cho ngài không bị tràn ngập khi ngài nhìn nỗi khổ của 6 triệu dân Tây Tạng, những người mà trên một mức độ, ngài có trách nhiệm với họ?

Đáp: Động cơ của tôi là hướng về tất cả chúng sinh. Dù vậy, tất nhiên ở một mức độ thứ nhì, tôi hướng về việc giúp dân Tây Tạng. Nếu một chuyện có thể cứu vãn được, nếu một tình huống mà bạn có thể làm gì đó, thì không cần lo âu gì. Nếu chuyện đó không thể cứu vãn gì, thì có lo âu cũng vô ích. Thế nên, không có lợi gì khi phải lo âu về bất cứ chuyện gì. 

Hỏi: Nhiều người nói thế, nhưng ít người thực sự sống như thế. Ngài có luôn luôn cảm thấy như thế, hay ngài đã phải học điều đó?

Đáp: Nó khởi lên từ tu tập nội tâm. Từ một cái nhìn rộng hơn, luôn luôn là có đau khổ. Trên một mức độ, bạn buộc phải gặp quả từ các nhân là hành vi bất lợi mà chính bạn trứơc đó đã làm với thân, khẩu hay ý. Rồi thì, tự tánh thật của bạn có phải thuộc về đau khổ đó? Không chỉ một, mà là nhiều yếu tố đã cho tôi có thái độ như thế. Từ điểm nhìn của một cá thể tự gây nghiệp để khổ, như tôi đã nói, nếu chuyện có thể cứu vãn được, thì không cần lo âu gì. Nếu không, thì có lo cũng vô ích. Từ điểm nhìn nhân quả, đau khổ khai sinh từ hành vi bất lợi quá khứ kết tập bởi chính mình, chứ không phải ai khác. Các nghiệp quả này không vô ích đâu. Cuối cùng, từ điểm nhìn về bản chất của chính đau khổ, các uẩn của tâm và thân có bản chất thật của chúng, là đau khổ. Chúng làm nền tảng cho đau khổ. Khi bạn còn mang thân ngũ uẩn này, thì bạn dễ dàng thọ khổ. Từ một điểm nhìn thâm sâu, trong khi chúng tôi chưa có độc lập, và còn phải sống trên lãnh thổ dân tộc khác, chúng tôi có một loại đau khổ nhất định, nhưng khi chúng tôi về lại Tây Tạng và giành được độc lập, thì sẽ có các loại khổ khác. Do vậy, mọi chuyện nó cứ thế. Bạn có thể nghĩ rằng tôi bi quan, nhưng tôi không bi quan đâu. Xuyên qua giáo pháp và lời khuyên Phật Giáo, đó là cách chúng tôi đối phó với các hoàn cảnh. Khi năm mươi ngàn người trong trong dòng họ Shakya bị giết trong một ngày, Đức Phật Thích Ca Mâu Ni, cũng là người cùng dòng họ này, đã không đau khổ chút nào. Ngài đã dựa vào một thân cây, và ngài nói, “Ta có một chút buồn hôm nay, bởi vì năm mươi ngàn người trong dòng họ ta bị giết.” Nhưng ngài, chính ngài, không bị chao động. Như thế đấy, bạn thấy (cười). Đó là nhân quả của chính nghiệp của họ.  Ngài không thể làm gì được về chuyện đó. Những cách suy nghĩ này làm tôi mạnh mẽ hơn, tích cực hơn. Hoàn toàn không phải là trường hợp mất đi sức mạnh trong tâm hay ý chí của mình khi đối mặt với bản chất phổ quát của đau khổ.